رهروان ولایت ـ از انواع معاملات که در بازار های ما مسلمانان رواج دارد، معامله نقد و نسیه است.

در معامله نقد که مشتری و فروشنده نقدا جنس و پول را به هم تحویل می دهند. اما معامله نسیه بیشتر در مواردی که خریدار توان پرداخت نقدی را ندارد رواج دارد. حال به بیان شرایط این دو نوع معامله می پردازم.

درباره معامله نقد همه می دانیم که: اگرجنسی را نقد بفروشند، خریدار و فروشنده، بعد از معامله می توانند جنس و پول را از یکدیگر مطالبه نموده و تحویل بگیرند، و تحویل دادن خانه و زمینی و مانند اینها به این است که آن را در اختیار خریدار بگذارند که بتوانند در آن تصرّف کنند، و تحویل دادن فرش و لباس و مانند اینها به این است که آن را طوری در اختیار بگذارند که اگر بخواهند آن را به جای دیگر ببرد فروشنده جلوگیری نکند.[1]

در معامله نسیه:

در معامله نسیه باید مدّت، کاملاً معلوم باشد پس اگر جنس را بفروشد که سر خرمن پول آن را بگیرد، چون مدت کاملاً معین نشده معامله باطل است.[2]

اگر جنسی را نسیه بفروشد، پیش از تمام شدن مدّتی که قرار گذاشته اند، نمی تواند عوض (پول کالا)  آن را از خریدار مطالبه نماید، ولی اگر خریدار بمیرد و از خودش مال داشته باشد، فروشنده می تواند پیش از تمام شدن مدّت، طلبی را که دارد از ورثه او مطالبه نماید.[3]

اگر جنسی را نسیه بفروشد، بعد از تمام شدن مدتی که قرار گذاشته اند، می تواند عوض (پول کالا) آن را از خریدار مطالبه نماید، ولی اگر خریدار نتواند بپردازد، باید او را مهلت دهد.[4]
نکته: نکته مهم در معامله نسیه گران تر خریدن جنس نسیه ای است، که در مطلب بعد به آن اشاره می کنم.

------------------------------------

پی نوشت:

[1] رساله 13 مرجع مسئله، 2104، دفتر انتشارات اسلامی

[2] رساله 13 مرجع مسئله، 2105، دفتر انتشارات اسلامی

[3] رساله 13 مرجع مسئله، 2106، دفتر انتشارات اسلامی

[4] رساله 13 مرجع مسئله، 2107، دفتر انتشارات اسلامی